PDF/X คืออะไร?

ปัจจุบันนักออกแบบ ผู้ประกอบการทางด้านการพิมพ์ เริ่มที่จะรู้จัก และได้รู้จักกับรูปแบบไฟล์  กันมากขึ้นพร้อมทั้งเริ่มนำเอารูปแบบไฟล์ชนิดนี้มาใช้ร่วมในขั้นตอนของการผลิตสิ่งพิมพ์ แต่พัฒนาทางด้านเทคโนโลยีไม่ได้หยุดอยู่กับที่ครับ ในขณะที่เราเริ่มต้นสนใจ และคิดว่าจะนำเอาไฟล์ PDF/X มาใช้งาน โปรแกรมการทำงานก็มีการพัฒนาออกมาใหม่เรื่อยๆ ล่าสุด Adobe ได้เปิดตัว Adobe Creative Suite รุ่นที่ 2 ออกมา พร้อมทั้งมีการพัฒนาคุณสมบัติของไฟล์ PDF/X ตามไปด้วยดังนั้นจึงขอนำเอาความสัมพันธ์ระหว่าง PDF/X กับ Adobe CS 2 มาเล่าสู่กันฟังครับ

แต่ก่อนอื่นก็ต้องขอย้อนให้ทุกท่านได้ทำความเข้าใจเกี่ยวกับไฟล์มาตรฐาน PDF/X ว่ามันคืออะไร ? ตัว X หมายถึง eXchange คือการแลกเปลี่ยนไฟล์ PDF สำหรับงานเตรียมพิมพ์ ไฟล์ PDF/X ไม่ใช้ไฟล์ PDF รูปแบบใหม่ อันที่จริงแล้วมันคือไฟล์ PDF นั่นแหละครับ แต่มีการรวมตัวกันของผู้ประกอบการที่เกี่ยวข้องกับการผลิตสิ่งพิมพ์ รวมถึงสมาคมต่างๆ ได้มีตกลงกัน เพื่อกำหนดรูปแบบไฟล์ PDF ที่เหมาะสมกับการผลิตสิ่งพิมพ์ โดยตัดคุณสมบัติที่ไม่จำเป็นออก เช่น การเชื่อมโยง ( Link), Bookmarks, ภาพเคลื่อนไหว และเสียง , Security เป็นต้น

ไฟล์ PDF/X ยังถูกแบ่งเป็น PDF/X-1, PDF/X-2, PDF/X-3 แต่ไฟล์ที่ผ่านการรับรอง และสามารถนำมาปรับใช้ได้กับระบบงานเตรียมพิมพ์แล้ว คือ PDF/X-1a และ PDF/X-3 โดยมีข้อกำหนดคร่าวๆ ดังนี้
- จะต้องมีการฝังฟอนต์ทุกฟอนต์ในไฟล์ PDF
- จะต้องมีการระบุขอบเขตของหน้างาน เช่น TrimBox, MediaBox หรือ BleedBox
- ไม่มีการกำหนด Security
- ไม่มีการเลือกใช้ระบบ OPI
- รองรับระบบสี CMYK และ Spot ( กรณี PDF/X-1a) และรองรับการจัดการสี (กรณี PDF/X-3)

ใน Adobe Creative Suite 2 จะมี preset สำหรับสร้างไฟล์ PDF/X-1a และ PDF/X-3 ซึ่ง preset จะสามารถนำมาใช้ร่วมกันในโปรแกรม Adobe InDesign CS2, Adobe Illustrator CS2, Adobe Photoshop CS2 และ Adobe Acrobat Distiller 7.0

เวอร์ชั่นของไฟล์มาตรฐาน PDF/X
ไฟล์มาตรฐาน PDF/X จะค่อยๆพัฒนามาเลื่อย ๆ ใช้เวลาหลายปี จนได้มาตรฐานต้นแบบพร้อมการประกาศตัวในปี 2000 จากนั้นก็มีการปรับเปลี่ยนมาตรฐานเพื่อให้สอดคล้องกับคุณสมบัติเวอร์ชั่นใหม่ของ PDF ไฟล์มาตรฐาน PDF/X-1a:2001 และ PDF/X-3:2002 มีพื้นฐานมาจาก PDF 1.3 (Acrobat 4.0) ส่วนเวอร์ชั่นใหม่ของไฟล์มาตรฐาน PDF/X-1a:2003 และ PDF/X-3:2003 จะยึดพื้นฐานมาจาก PDF 1.4 (Acrobat 5.0) แต่สามารถใช้ข้อกำหนดเช่นเดียวกับไฟล์ PDF 1.3 ได้

ความแตกต่างหลักระหว่างเวอร์ชั่น 2003 มาตรฐาน ที่รองรับ PDF 1.4 คือจะมีการเพิ่มการรองรับการบีบอัดรูปแบบ JBIG รูปแบบไฟล์ PDF 1.4 จะรองรับ Transparency ( ซึ่งยังไม่มีการ Flatten) แต่ในขณะเดียวกันเวอร์ชั่น 2003 ของ PDF/X มาตรฐาน จะไม่รองรับ Transparency คุณยังสามารถใช้ Transparency ในงานออกแบบของคุณได้ แต่คุณจะต้องทำการ Flatten Transparency ก่อนที่จะสร้างไฟล์ PDF/X
เมื่อคุณสร้างไฟล์ PDF 1.3 จาก Adobe Creative Suite อาทิเช่น Photoshop, Illustrator หรือ InDesign ทำการรวมวัตถุที่ใช้ transparency เป็นชิ้นเดียวกัน โดยเลือกกำหนดที่ Transparency Flattener เมื่อคุณ save งานเป็นไฟล์ PDF 1.4 หรือในเวอร์ชั่นที่ใหม่กว่า Transparency จะยังคงอยู่ ไฟล์ PDF 1.4 ที่ Save โดยตรงจาก InDesign CS2, Illustrator CS2 หรือ Photoshop CS2 ไม่ถูกต้องตามข้อกำหนดไฟล์ PDF/X เพราะว่าไฟล์ PDF/X ไม่รองรับ Transparency เพราะฉนั้น Adobe Creative Suite 2 จะติดตั้ง presets สำหรับไฟล์มาตรฐาน PDF/X 1a:2001 และ PDF/X-3:2002 ด้วยการ Save ไฟล์ PDF/X ในรูปแบบ PDF 1.3 ดังนั้นจึงจะมีการ flatten transparency ด้วย สำหรับมาตรฐาน 2003 จะถูกจัดเก็บไว้ใน Extras folder บนแผ่น CD ที่ใช้ในการติดตั้งโปรแกรม

การสร้างไฟล์ PDF/X
ก่อนที่คุณจะสร้างไฟล์ PDF/X ให้ถูกต้องตามข้อกำหนด ต้องแน่ใจว่าเอกสารต้นทางได้มีการปรับเปลี่ยนให้เหมาะสม เป็นไปตามความต้องการของรูปแบบ PDF/X และตามความต้องการของผู้ผลิตสิ่งพิมพ์ หรือโรงพิมพ์ต้องแน่ใจว่าฟอนต์ทุกฟอนต์ที่ใช้ในเอกสารถูกติดตั้งอยู่ในระบบ และไฟล์ภาพมีการ link ถูกต้อง ถ้าคุณวางแผนที่จะส่งไฟล์ PDF/X-1a ให้ทำการตรวจเช็ครูปภาพทั้งหมดที่ link อยู่ในเอกสารใช้ขอบเขตสี CMYK หรือสี Spot ถ้าคุณวางแผนที่จะส่งไฟล์ PDF/X-3 คุณสามารถใช้สี RGB ได้ ถ้ามีการรวม color profiles ไว้ด้วย คุณสามารถใช้คำสั่ง Preflight ใน InDesign หรือ Acrobat เพื่อเช็คสถานะของฟอนต์ , รูปภาพ และการ link ในเอกสาร

กลับ